بررسی اثرات اجرای پروژه های بیابان زدایی بر توسعه کشاورزی در منطقه تکاب شهداد

چکیده: در پژوهش حاضربا توجه به سابقه اجرای پروژه های بیابان زدایی در منطقه ای به نام تکاب، که در حاشیه غربی کویر لوت و25 کیلومتری شرق شهر شهداد، در استان کرمان واقع گردیده، تاثیر این اقدامات بروضعیت کشاورزی منطقه، با طرح این فرضیه که انجام فعالیت های بیابان زدایی با ایجاد امنیت زیست محیطی و احیاء منابع آب و خاک در مناطق بیابانی، نقش معنی داری بر توسعه کشاورزی ایفا می نماید; مورد بررسی قرار گرفت. در این منطقه ضمن وجود محدودیت های اقلیمی و ادافیکی، فرآیند فرسایش بادی همواره حیات ساکنین آن را مورد تهدید قرار داده است. محدوده مورد مطالعه دارای 37 پارچه آبادی با جمعیتی معادل 4868نفر می باشد، و شغل اصلی مردم منطقه را کشاورزی تشکیل می دهد. در این پژوهش از دو روش اسنادی و پیمایشی جهت جمع آوری اطلاعات استفاده گردید. در روش پیمایشی پرسشنامه مبنای کار قرارگرفت. پرسشنامه مورد نظر بر اساس طیف لیکرت با سطح سنجش ترتیبی در ده بعد تعریف شده جهت توسعه کشاورزی شامل آب سطحی، آّب زیرزمینی، خاک، پوشش گیاهی، تولید کشاورزی، تولید دامی، آفات و بیماریها، منابع آب و زمین، سبد غذایی و جمعیت، طراحی گردید. پایایی پرسشنامه از طریق آزمون کرونباخ تایید و روایی آن ضمن نظر سنجی از صاحبنظران از طریق تحلیل عاملی تاییدی براساس متغیرهای مشاهده شده مورد بررسی قرار گرفت. که با توجه به شاخص های برازش و بار های عاملی از روایی سازه ای مناسبی برخوردار بود. رو ستا های ده نو، حجت آباد، ده سیف و امیر آباد به عنوان روستاهای هدف تعیین گردیده و تعداد نمونه از طریق فرمول کوکران معادل 240 نمونه محاسبه شد. روش نمونه برداری در این مطالعه تصادفی طبقه بندی شده بود. داده ها با استفاده از آرمون t تک نمونه ای تحلیل و معنی داری آزمون در ابعاد ده گانه تایید گردید. پس از آن به منظور رتبه بندی متغیر ها به لحاظ اثر پذیری، از آزمون فرید من استفاده شد. براین اساس خاک و پوشش گیاهی دارای بیشترین تاثیر و سبد غذایی دارای کمترین تاثیر می باشد. نتایج، ضمن تایید فرضیه تحقیق ، استفاده از این روش را به عنوان الگویی مناسب و نسبتا ساده جهت ارزیابی فعالیت های بیابان زدایی بربخش های مختلف نشان می دهد.